Nội dung vụ án: 

        Ngày 17/7/2020, Nguyễn Văn A, sinh năm 1993 thực hiện hành vi trộm cắp tài sản dưới 2.000.000 đồng và bị Công an Thành phố H, tỉnh T xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền 1.500.000 đồng theo điểm a khoản 1 Điều 15 Nghị định 167 ngày 12/11/2013 của Chính phủ. Nguyễn Văn A chưa thi hành quyết định xử phạt hành chính nhưng không bỏ trốn và các cơ quan có thẩm quyền cũng không tổ chức thi hành quyết định xử phạt hành chính đối với Nguyễn Văn A.

        Ngày 20/6/2021, Nguyễn Văn A lại thực hiện hành vi trộm cắp tài sản trị giá 1.300.000 đồng nên bị cơ quan CSĐT Công an Thành phố H, tỉnh T khởi tố, điều tra đối với A về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm a Khoản 1 Điều 173 BLHS. Bị can được áp dụng biện pháp ngăn chặn “Cấm đi khỏi nơi cư trú”.         Trong thời gian chờ kết quả điều tra, ngày 25/7/2021, Nguyễn Văn A  tiếp tục có hành vi trộm cắp tài sản trị giá 1.200.000 đồng tại địa bàn huyện P, tỉnh Q và đã bị các cơ quan tiến hành tố tụng huyện P, tỉnh Q khởi tố, điều tra đối với A về tội “Trộm cắp tài sản” theo điểm a Khoản 1 Điều 173 BLHS.

        Xét thấy, các cơ quan tiến hành tố tụng tại Thành phố H, tỉnh T truy cứu trách nhiệm hình sự đối với A về tội “Trộm cắp tài sản”, là có căn cứ và phù hợp quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 173 BLHS.

        Khoản 1 Điều 173 BLHS quy định:“…Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc trường hợp sau đây thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

        a). Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm”.

        Điều cần trao đổi thêm đối với vụ án là: Các cơ quan tiến hành tố tụng tại huyện P, tỉnh Q khởi tố, điều tra đối với Nguyễn Văn A về hành vi trộm cắp tài sản vào ngày 25/7/2021có phù hợp pháp luật không. Hiện có nhiều quan điểm chưa thống nhất. Cụ thể:

        - Quan điểm thứ nhất:  Khẳng định việc các cơ quan tiến hành tố tụng huyện P, tỉnh Q khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A về tội: “Trộm cắp tài sản” xảy ra vào ngày 25/7/2021 theo điểm a Khoản 1 Điều 173 BLHS là không có căn cứ. Lý do:

        Thứ nhất, Nguyễn Văn A trộm cắp tài sản dưới 2.000.000 đồng, không thuộc trường hợp “Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm” hoặc “ Đã bị kết án về tội này…chưa được xóa án tích mà còn vi phạm”. Vì tiền sự của Nguyễn Văn A vào ngày 17/7/2020 đã được các cơ quan tiến hành tố tụng thành phố H, tỉnh T  xem xét là dấu hiệu cấu thành tội phạm của lần trộm cắp ngày 20/6/2021 rồi, nên không được tính để xác định làm yếu tố cấu thành tội phạm (vào ngày 25/7/2021) thêm một lần nữa.

        Thứ hai, hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định một tiền sự được sử dụng làm tình tiết định tội bao nhiêu lần, nên áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị can, bị cáo, không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Nguyễn Văn A về hành vi trộm cắp tài sản xảy ra vào ngày 25/7/2021 tại địa bàn huyện P, tỉnh Q mà chỉ xử phạt hành chính và xem xét về nhân thân khi xử lý.

    - Quan điểm thứ hai: Hành vi trộm cắp tài sản vào ngày 25/7/2021 của Nguyễn Văn A tuy trị giá dưới 2.000.000 đồng và thời hiệu thi hành quyết định xử phạt hành chính tính từ ngày 17/7/2020 đã quá 01 năm nhưng vẫn hội đủ các yếu tố cấu thành tội phạm “Trộm cắp tài sản”. Do thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với A được tính lại từ ngày 20/6/2021, nên  tiền sự ngày 17/7/2020 vẫn được tính để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với A. Các cơ quan tiến hành tố tụng huyện P, tỉnh Q khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A, về tội “Trộm cắp tài sản” theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 173 BLHS là có căn cứ và phù hợp pháp luật.

        Mặt khác, hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định một tiền sự được sử dụng làm tình tiết định tội bao nhiêu lần, nên tiền sự ngày 17/7/2020 của Nguyễn Văn A có thể xem xét áp dụng nhiều lần nếu A tiếp tục thực hiện hành vi trộm cắp tài sản trị giá dưới 2.000.000 đồng và sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại các địa bàn mà Nguyễn Văn A đã thực hiện hành vi trộm cắp tài sản.

        - Quan điểm thứ ba: Thống nhất với quan điểm thứ hai. Tuy nhiên, không cần thiết phải xử lý bằng một vụ án độc lập mà có thể áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị can, bị cáo. Sau khi khởi tố vụ án, khởi tố bị can các cơ quan tiến hành tố tụng huyện P, tỉnh Q chuyển vụ án đến các cơ quan tiến hành tố tụng thành phố H, tỉnh T để xử lý trong cùng một vụ án là hợp lý. 

        Tôi đồng ý với quan điểm thứ ba. Mong các đồng nghiệp cùng trao đổi./.

Tác giả: Lê Quang Anh – Đơn vị Thanh tra VKSND tỉnh Quảng Trị