Thông qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết các vụ án xâm hại tình dục trẻ em trong thời gian qua, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Trị nhận thấy: Cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, thì tình hình vi phạm, tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trên địa bàn tỉnh Quảng Trị ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp, xảy ra khắp trên các địa phương trong tỉnh. Việc bị xâm hại tình dục để lại rất nhiều hệ lụy xấu cả cho người bị xâm hại cũng như gia đình, cộng đồng xã hội, nhất là các bị hại ở độ tuổi dưới 16, chưa hoàn thiện về mặt thể chất, tâm sinh lý. Trước hết, đó là những tổn thương về sức khỏe, danh sự, nhân phẩm mà người bị xâm hại phải gánh chịu. Tiếp đó, là mặc cảm, tự ti, dẫn đến những suy nghĩ, hành động khó kiểm soát, ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường về mọi mặt, cuộc sống tương lai của các trẻ em bị xâm hại.

Từ năm 2022 đến nay, đã khởi tố 30 vụ/29 bị can (Trong đó, từ năm 2024 đến nay đã khởi tố 15 vụ), về các tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” 10 vụ/10 bị can, “Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi” 13 vụ/10 bị can, “Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi” 06 vụ/06 bị can và tội “Sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm” 01 vụ/03 bị can. 

Đối tượng thực hiện hành vi phạm tội chủ yếu là lao động tự do hoặc nghề nghiệp không ổn định, ngày càng trẻ hóa (nhỏ tuổi nhất mới hơn 14 tuổi); trình độ học vấn thấp, giữa đối tượng và nạn nhân có quan hệ quen biết (yêu đương, bạn bè, cá biệt có 01 vụ quan hệ có quan hệ họ hàng…); đáng lưu ý một số nạn nhân bị xâm hại ở độ tuổi dưới 13 (11 nạn nhân, trong đó tuổi nhỏ nhất là 05 tuổi), có 07 vụ làm nạn nhân có thai, 04 vụ sinh con … 

Ảnh: VKSND tỉnh Quảng Trị

Sau khi đã xác định nguyên nhân của tình hình vi phạm, thực hiện tội phạm nêu trên, ngày 14/3/2025, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Trị đã ban hành Kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các đơn vị, sở ban ngành liên quan thực hiện đồng bộ các giải pháp, biện pháp phòng ngừa sau: 

1. Tiếp tục chỉ đạo Thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tập trung chỉ đạo, có biện pháp thực hiện tốt Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 16/5/2017 của Thủ tướng Chính Phủ về việc tăng cường giải pháp phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em; Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 26/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các giải pháp bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em; Nghị quyết số 121/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em; Chỉ thị số 28-CT/TW ngày 25/12/2023 của Bộ Chính trị về tăng cường công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; Kế hoạch số 90/KH-BCĐ ngày 11/5/2021 của Ban Chỉ đạo 138 Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị về “Phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi, giai đoạn 2021-2025”.

2. Chỉ đạo Công an tỉnh, Sở tư pháp, Sở khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các sở, ngành liên quan: 

-  Đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, đổi mới công tác tuyên truyền, chú trọng phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo vệ trẻ em, phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em, nhất là các văn bản pháp luật mới liên quan đến phòng, chống xâm hại trẻ em, bảo đảm thiết thực, phù hợp với từng vùng, từng nhóm đối tượng; xây dựng các chương trình, kế hoạch công tác tuyên truyền cụ thể, đa dạng về nội dung, hình thức tuyên truyền; chú trọng tổ chức các hình thức truyền thông mới trên các ứng dụng
công nghệ thông tin, góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành,
người dân trong công tác phòng, chống xâm hại trẻ em.

- Phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của gia đình, nhà trường, tổ chức quần chúng, tổ chức xã hội trong phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em; chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp nắm chắc tình hình, xác định địa bàn trọng điểm; quản lý chặt chẽ, ngăn chặn các thông tin độc hại trên mạng xã hội; tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ số đối tượng đã có tiền án, tiền sự về hành vi xâm hại tình dục trẻ em, quản lý chặt chẽ hoạt động của các cơ sở kinh doanh có điều kiện, kịp thời có biện pháp phòng ngừa không để người phạm tội lợi dụng hoạt động. Thực hiện hiệu quả công tác quản lý, tiếp nhận, giải quyết, tố giác, tin báo tội phạm, áp dụng đồng bộ các biện pháp xác minh, điều tra, nâng cao tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án xâm hại tình dục trẻ em. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp nhanh chóng điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, kịp thời các vụ xâm hại trẻ em, nhằm răn đe, phòng ngừa chung.

- Kiểm soát chặt chẽ các vật phẩm, ấn phẩm độc hại để tránh việc trẻ em bị dụ dỗ, tiếp cận với văn hóa phẩm đồi trụy dẫn đến lệch lạc trong việc phát triển và hình thành nhân cách; rà soát, quản lý các trẻ có nguy cơ bị bạo hành, xâm hại tình dục trên từng địa bàn để có biện pháp can thiệp, xử lý kịp thời (nhất là những trẻ em khuyết tật, thiểu năng trí tuệ, những trẻ em bị bỏ rơi lang thang cơ nhỡ, những em sống trong những gia đình có hoàn cảnh khó khăn…)  

- Chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường theo dõi, giáo dục, uốn nắn các học sinh cá biệt, tạo môi trường lành mạnh để các em học tập, vui chơi. Chủ động phát hiện các trường hợp học sinh có dấu hiệu bị xâm hại tình dục để kịp thời thông báo, cung cấp thông tin và phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền về điều tra, xử lý các vụ việc xâm hại tình dục xảy ra.

Sau khi nhận được Kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo các UBND huyện, thị xã thành phố, các sở, ngành liên quan trong tỉnh thực hiện đồng bộ các nội dung như Kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, góp phần phòng ngừa vi phạm tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trên địa bàn tỉnh.

              Tác giả: Lan Hương – Phòng 2