Kiến nghị là một quyền năng pháp lý của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) khi thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp nhằm khắc phục những vi phạm pháp luật của cơ quan tư pháp; những thiếu sót, sơ hở trong công tác quản lý của cơ quan quản lý Nhà nước, bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, VKSND huyện nhận thấy: Trong thời gian qua, tình trạng tranh chấp dân sự liên quan đến lĩnh vực đất đai có nhiều diễn biến phức tạp; một số trường hợp, qua xác minh, thu thập tài liệu thể hiện việc phổ biến, quán triệt và tuyên truyền chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước liên quan đến lĩnh vực quy hoạch đất đai cho một bộ phận người dân chưa thực sự sâu sát, đầy đủ, dẫn đến nhiều trường hợp người dân tiến hành chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) đối với các thửa đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch. Hậu quả do không thực hiện được các thủ tục chuyển mục đích sử dụng để chuyển nhượng theo quy định của pháp luật, dẫn đến tranh chấp, gây thiệt hại cho các bên đương sự, làm ảnh hưởng đến tình hình trật tự trị an tại địa phương.

Điển hình là vụ án dân sự tranh chấp hợp đồng đặt cọc chuyển nhượng QSDĐ, theo Thông báo thụ lý vụ án số 49/2022/TLST-DS ngày 22/6/2022 của Tòa án nhân dân huyện Hải Lăng, đối với tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ tại khu vực khu tái định cư thôn Tân Diên, thị trấn Diên Sanh. Các bên đương sự đã tổ chức ký kết hợp đồng đặt cọc để chuyển nhượng QSDĐ tại khu vực này. Tuy nhiên, khi thực hiện các thủ tục chuyển nhượng thì được biết đất đã được quy hoạch theo hồ sơ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và kế hoạch sử dụng đất năm 2021 của huyện Hải Lăng (được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2139/QĐ-UBND ngày 16/8/2021), thửa đất này nằm trong phạm vi quy hoạch đường giao thông thuộc khu tái định cư thôn Tân Diên nên không đủ điều kiện để chuyển mục đích sử dụng đất, do đó đã xảy ra tranh chấp giữa các bên đương sự, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Vụ án đã được cấp sơ thẩm giải quyết, do có kháng cáo của đương sự và kháng nghị của VKSND nên Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị hiện đang thụ lý, giải quyết theo trình tự phúc thẩm. 

Dự báo trong thời gian tới tình hình tranh chấp dân sự liên quan đến lĩnh vực đất đai có chiều hướng gia tăng và nhiều diễn biến phức tạp. Để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự và người dân, phòng ngừa các trường hợp tranh chấp liên quan đến đất đai đã được cấp có thẩm quyền quy hoạch, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả đối với công tác quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương. Ngày 16/11/2022, Viện trưởng VKSND huyện Hải Lăng đã ban hành Kiến nghị áp dụng biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật số 420/KN-VKSHL đề nghị Chủ tịch UBND huyện quan tâm thực hiện một số nội dung như: Tăng cường công tác tuyên truyền, đồng thời quán triệt các chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam, tỉnh Quảng Trị để người dân trong vùng được quy hoạch thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật về đất đai; Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn của UBND huyện và UBND các xã, thị trấn tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến các hộ dân thuộc những khu vực đã được quy hoạch theo hồ sơ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 của UBND huyện đã được UBND tỉnh phê duyệt. Tạo điều kiện để nhân dân tiếp cận, nâng cao nhận thức, hiểu biết về pháp luật trong lĩnh vực đất đai để thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình. Kiến nghị của VKSND huyện Hải Lăng đã được Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng có văn bản số 1635/UBND-TH ngày 08/12/2022 về việc báo cáo kết quả thực hiện kiến nghị của VKSND huyện Hải Lăng.